AK47 Kalasjnikov

De AK of Kalasjnikov, vaak AK47 genoemd, is een aanvalsgeweer ontworpen door Michail Kalasjnikov. De volledige naam is 7,62-mm Avtomat Kalasjnikova,^[1] Russisch: 7,62-мм Автомат Калашникова, vrij vertaald is dat “Automatische Kalasjnikov kaliber 7,62-mm”. Het dankt zijn populariteit onder militaire organisaties over de hele wereld aan de betrouwbaarheid, het gemakkelijke onderhoud en de relatief lage productiekosten.

De AK of Kalasjnikov, vaak AK47 genoemd, is een aanvalsgeweer ontworpen door Michail Kalasjnikov. De volledige naam is 7,62-mm Avtomat Kalasjnikova,^[1] Russisch: 7,62-мм Автомат Калашникова, vrij vertaald is dat “Automatische Kalasjnikov kaliber 7,62-mm”. Het dankt zijn populariteit onder militaire organisaties over de hele wereld aan de betrouwbaarheid, het gemakkelijke onderhoud en de relatief lage productiekosten.

Geschiedenis

Het leger van de Sovjet-Unie was al voor de Tweede Wereldoorlog op zoek naar een lichtgewicht zelfladend geweer: een wapen met de kracht van een geweer en de vuursnelheid van een machinepistool. In 1943 werd een patroon ontwikkeld met een relatief geringe terugslag. Automatische geweren hebben een hoge vuursnelheid, zij kunnen veel schoten per minuut schieten; om het wapen hanteerbaar te houden mag de terugslag van elk schot niet te hoog zijn. Deze patroon, 7,62×39 mm M43, was ontwikkeld door N.M. Elizarov en B.V. Semin.

Tijdens een verblijf in het ziekenhuis vernam sergeant Kalasjnikov van de behoefte aan een wapen voor de patroon. Kalasjnikov was een tankbestuurder met een grote interesse in wapens. Hij bestudeerde de literatuur en bekeek ook reeds bestaande wapens, waaronder het Duitse Sturmgewehr 44, StG 44 en het Sturmgewehr 45(M), StG 45 waarvan de Russen tegen het einde van de oorlog de prototypetekeningen hadden gevonden. Zijn eerste ontwerp werd afgekeurd, maar een nieuw ontwerp werd in 1946 goedgekeurd door de Hoofdcommissie van de Artillerie in Moskou. Doorslaggevend waren de betrouwbaarheid en de vuurkracht. De commissie gaf hem toestemming om verscheidene prototypen te produceren. De productie verliep aanvankelijk erg langzaam, gaandeweg werd het ontwerp enkele malen aangepast. In 1949 werd de AK47 ingevoerd voor de Sovjetlegers.

Kenmerken

Het karakteristieke gebogen magazijn biedt ruimte aan dertig patronen. De productiekosten zijn laag. Het wapen is makkelijk schoon te maken en te repareren, ook in het veld. Het wapen staat bekend om zijn betrouwbaarheid: ook als het wapen erg vuil is geworden, of zelfs is overreden, blijft het vaak nog werken.

Er zijn talloze modellen en fabricaten in omloop, met uiteenlopende accuratesses. Sommige modellen hebben een klapkolf, andere een vaste. Nieuwere modellen gebruiken kunststof in plaats van hout. Er zijn modellen met en zonder bajonet.

Het oermodel werd tot 1959 geproduceerd; dat jaar ging een gewijzigd ontwerp, de AKM, in productie. Dit model was vooral bedoeld om sneller en goedkoper geproduceerd te kunnen worden: veel gefreesde onderdelen werden bijvoorbeeld vervangen door gestanste. Ook werd een vuursnelheidsbegrenzer ingebouwd die het wapen bij automatisch vuur beter controleerbaar maakte en werd de mondingsrem vervangen door een effectiever exemplaar.

Een verdere ontwikkeling werd vanaf 1974 geproduceerd als de AK74. Deze verschilt voornamelijk van de AKM omdat hij voor 5,45×39 mm-patronen is gemaakt in plaats van 7,62×39 mm. Uiterlijk is hij vooral te herkennen aan de grootte en mondingsrem aan het uiteinde van de loop.

Verspreiding

Het wapen werd al snel gebruikt en in productie genomen door bondgenoten van de Sovjet-Unie, zoals China, Polen en Joegoslavië. Gedurende de Koude Oorlog werd het geweer op grote schaal in Afrika verspreid, waar verzetsbewegingen streden tegen koloniale mogendheden. Daaraan heeft het zijn imago van verzetswapen te danken, het wapen en de vlag van Mozambique toont nog altijd een AK47. Er zijn ook legio goedkope imitaties gemaakt, waaronder de bijna-kopie Type 56 en de bull-pup Type 86.

Schattingen van het aantal geproduceerde AK47’s en varianten lopen uiteen, maar een totaal van 30 tot 50 miljoen is een vaak genoemd aantal. Een persbericht van Oxfam Novib stelt dat er in 2006 100 miljoen AK47-geweren – al dan niet illegaal – in de wereld in omloop zijn.^[2] Ten minste 82 landen hebben AK47-geweren in hun staatsarsenaal.